Συγκριτική Μελέτη της λύσεως από το έργο του Ευάγγελου Σ. Σταμάτη «Συμβολή εις την ερμηνείαν μουσικού χωρίου του διαλόγου του Πλάτωνος Τίμαιος» με τη Σπυρίδειο Λύση [Abstract]

Back to Academic papers

Εισάγοντας τον αναγνώστη στην παρούσα μελέτη μου, προτίθεμαι να δώσω μερικά στοιχεία για τους δύο μελετητές και για το έργο τους.

Ο Ευάγγελος Σταμάτης (1897 – 1990) καθηγητής φυσικών επιστημών και μέλος της Διεθνούς Ακαδημίας της Ιστορίας των Επιστημών, υπήρξε ο συστηματικότερος και πλέον επιφανής ερευνητής των αρχαίων ελληνικών μαθηματικών. Υπήρξε ένας άνθρωπος που διέθετε τα λίγα χρήματά του για τις εκδόσεις των ανατύπων των διαφόρων δημοσιευμένων εργασιών του. Το επιστημονικό του έργο στα αρχαία ελληνικά μαθηματικά έχαιρε διεθνούς αναγνωρίσεως, όπως προκείπτει από σωρεία επιστολών και άρθρων. Μεταξύ των έργων που εξέδωσε είναι τα έργα των μαθηματικών Ευκλείδου, Αρχιμήδους, Απολλωνίου και Διοφάντου. Συγκεκριμένα εξέδωσε (με δική του απόδοση στη νεοελληνική και δικό του σχολιασμό) τα Στοιχεία του Ευκλείδου, τα Κωνικά του Απολλωνίου, άπαντα τα σωζόμενα του Αρχιμήδους και τα Αριθμητικά του Διοφάντου. Παράλληλα δημοσίευσε 56 επιστημονικές εργασίες που αναφέρονται στις θετικές επιστήμες της αρχαίας Ελλάδας. Πολλές από τις εργασίες του είχαν δημοσιευθεί και σε ξένα περιοδικά. Στα πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών έχουν δημοσιευθέι από το 1953 έως και το 1971 δεκατέσσερις ανακοινώσεις του. Το παρόν έργο που αφορά την εργασία μας το εξέδωσε κοντά στην ηλικία των 70 ετών.

Ο Χαράλαμπος Σπυρίδης (1948 – ) φυσικός, ηλεκτρονικός, μουσικός, καθηγητής ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΑΚΟΥΣΤΙΚΗΣ, ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών έχει δημοσιεύσει αρκετές διατριβές εις το αντικείμενο της ειδικότητάς του αλλά κυρίως στου μαθηματικούς της ελληνικής αρχαιότητας και μάλιστα σε αυτούς που ενδιέτριψαν στη μουσική ακουστική θεωρία. Επίσης οι ειδικότερες και ευρύτερες περιοχές ερευνητικής δραστηριότητάς του επεκτείνονται όχι αποκλειστικά και μόνο στη αρχαία ελληνική επιστημονική μουσική αντίληψη αλλά και στη μετεξέλιξη της αρχαίας ελληνικής σε βυζαντινή μουσική (εκκλησιαστική μουσική, δημώδη άσματα, όρχησις), συγχρόνως δε στην κλασσική και σύγχρονη Δυτική μουσική παράδοση. Υπό έκδοση βρίσκεται το σύγγραμμά του που αφορά τον την γένεση της Ψυχής του Κόσμου στον Τίμαιο του Πλάτωνα.

Βασιζόμενοι σ’ αυτούς του δύο συγγραφείς που καταπιάνονται με το ζήτημα της γένεσης της Ψυχής του Κόσμου τολμάμε να προσεγγίσουμε τη θεματική μέσω μίας συγκριτικής μελέτης με έρισμα τις υπάρχουσες μελέτες δομώντας την εργασία αυτή έχοντας τα ακόλουθα μέρη:
Στο Α΄ μέρος στο 1ο κεφάλαιο αναφέρουμε για τη ζωή του Πλάτωνα, τη μορφωσή, τα ταξίδια τις φιλίες και του ανθρώπους που επηρέασαν την πορεία του. Η εποχή του με τις πολιτικές, πολιτιστικές και ηθικές παραδεδομένες αρχές επηρεάζουν τη σκέψη και την αντίληψη του Πλάτωνα γι’ αυτό γίνεται μία σύντομη αναφορά στο θέμα αυτό. Στο 2ο μέρος τα δύο πρώτα κεφάλαια (3 και 4) περιέχουν ορισμένες θεμελιώδεις Πυθαγόρειες μαθηματικές και μουσικές έννοιες, απαραίτητη προϋπόθεση για την κατανόηση της επίλυσης του προβλήματος «περί γενέσεως Ψυχής Κόσμου». Το 5ο κεφάλαιο αναφέρεται η μορφή του έργου, τα πρόσωπα, το αντικείμενο, ο τόπος που διαδραματίζεται το σκηνικό και ο χρόνος συγγραφής του. Έπειτα στο 6ο κεφάλαιο παρουσιάζεται το συγκεκριμένο τμήμα του έργου που φέρει μουσικολογικό ενδιαφέρον και τα σχετικά σχόλια προγενέστερων μελετητών του. Τέλος, στο 7ο κεφάλαιο γίνεται η συγκριτική μελέτη που αποτελεί και το σημαντικότερο τμήμα της εργασίας. Εδώ θα ακολουθηθούν πιστά ένα-ένα τα βήματα που αναφέρει ο Τίμαιος για τη δημιουργία της Ψυχής, με σχολαστική αναφορά στα δεδομένα που προκύπτουν ώστε να επιλυθεί το πρόβλημα. Επιπλέον, ειδομένο μέσα από τις διαφορετικές προσεγγίσεις επίλυσης των δύο μελετητών – του Ευάγγελου Σταμάτη και του Χαράλαμπου Σπυρίδη – θα συγκριθεί, βάσει των δικών μας αξιολογικών κρίσεων, και θα αποφανθεί κατά πόσο οι δύο λύσεις είναι συνεπείς των επιχειρημάτων τους.

Back to Academic papers